Petunjuk Rasulullah SAW dalam shaum _ puasa

tentang puasa ramadhan:

1.       beliau tidak memulai puasa kecuali jika benar benar telah melihat hilal, atau seseorang bersaksi bahwa dia melihat hilal, jika tidak, beliau menggenapkan sya’ban jadi 30 hari.

2.       apabila malam ke 30 sya’ban langit terhalang oleh awan (mendung), beliau juga menggenapkan sya’ban jadi 30 hari. beliau tidak memerintahkan puasa hari itu.

3.       beliau baru berpuasa setelah ada dua orang saksi yang bersaksi bahwa dia melihat hilal.

4.       apabila dua orang saksi ini baru bersaksi bahwa mereka melihat hilal setelah waktu shalat ied lewat (esok harinya), beliau berbuka dan menyuruh para sahabatnya untuk berbuka. dan mereka shalat ied pada esok harinya.

5.       beliau menyegerakan berbuka dan mengakhirkan sahur, dan menganjurkan para sahabatnya untuk menyegerakan berbuka dan mengakhirkan sahur.

6.       beliau berbuka sebelum shalat maghrib, dengan beberapa kurma ruthab, bila tidak ada maka beliau berbuka dengan kurma tamar, dan apabila tidak ada beliau minum beberapa teguk air.

7.       ketika berbuka beliau berdoa : ذَهَبَ الظَّمَأُ ، وابتَلَّتِ العُرُوقُ ، وثَبَتَ الأجْرُ إنْ شَاءَ اللهُ تَعَالَى

artinya: (telah hilang hausku, telah basah tenggorokanku, dan telah ditetapkan pahala insya allah swt).

8.       beliau memperbanyak ibadah apapun bentuknya pada bulan ramadhan, dan jibril as menyimak al quran dari beliau pada bulan ramadhan.

9.       beliau memperbanyak shadaqah, berbuat baik, tilawah al quran, shalat, zikir, dan i’tikaf di bulan ramadhan.

10.   ada ibadah yang khusus untuk beliau dan tidak boleh diikuti oleh ummatnya, diantaranya  shaum wishal (shaum tanpa berbuka), lalu beliau mengizinkan untuk wishal/tidak makan apapun hingga sahur.

tentang apa yang dilarang dan diperbolehkan dalam shaum:

1.       beliau melarang orang yang berpuasa untuk berhubungan suami istri, berkata kasar dan mencaci orang lain, bila ada seseorang yang mencacinya maka hendaklah dia berkata : aku sedang berpuasa.

2.       beliau melakukan perjalanan di bulan ramadhan dan tidak berpuasa, dan membiarkan sahabat memilih apakah dia mau berpuasa atau tidak saat perjalanan.

3.       apabila mereka mendekati musuh saat peperangan, beliau menyuruh mereka berbuka.

4.       rasulullah tidak menentukan batas yang diperbolehkan bagi seorang yang berpuasa untuk berbuka.

5.       para sahabat ketika ingin bepergian, mereka berbuka sebelum keluar dari rumah mereka, dan mereka mengabarkan bahwa ini adalah sunnah rasul saw.

6.       beliau saw dalam keadaan junub (junub karena hubungan suami isteri) sampai masuk waktu fajar, maka beliau mandi setelah fajar dan tetap berpuasa pada hari itu.

7.       beliau saw mencium istri istri nya dalam keadaan berpuasa di bulan ramadhan.

8.       beliau bersiwak, berkumur kumur, memasukkan air ke hidung saat wudhu, dan menyiramkan air ke atas kepalanya dalam keadaan shaum.

9.       beliau tidak mewajibkan mengganti puasa bagi siapa yang makan dan minum karena lupa, tapi menyempurnakan puasanya.

10.   beliau saw memberikan rukhsah kepada orang sakit dan musafir untuk berbuka dan mengganti puasanya, begitu juga perempuan hamil dan menyusui apabila khawatir akan keselamatan dirinya. “

tentang puasa sunnah:

1.       beliau saw memberikan petunjuk paling lengkap dan paling mudah untuk dilaksanakan dalam hal shaum sunnah, beliau berpuasa hingga dikatakan : beliau tidak berbuka. beliau tidak berpuasa hingga dikatakan : beliau tidak berpuasa. beliau tidak pernah puasa sebulan penuh kecuali di bulan ramadhan, dan beliau tidak pernah berpuasa lebih bnyak daripada puasa beliau di bulan sya’ban. setiap bulan beliau selalu ada hari hari berpuasa.

2.       beliau memakruhkan pengkhususan waktu jumat untuk berpuasa, beliau terbiasa berpuasa di hari senin dan kamis.

3.       beliau berpuasa ayyamul bidh baik dalam perjalanan atau mukim.

4.       beliau berpuasa ayyamul bidh tiga hari dalam sebulan (13 14 15 dari setiap bulan hijriyyah).

5.       beliau bersabda tentang puasa sunnah di bulan syawwal : puasa di bulan syawwal bersama puasa ramadhan menyamai puasa setahun penuh. (hr. muslim). dan beliau mengutamakan shaum hari ‘asyura dibanding hari lainnya.

6.       beliau bersabda tentang puasa di hari arafah : shaum di hari arafah menjadi kaffarat setahun yang lalu dan setahun yang akan datang. (hr muslim). dan beliau meyuruh orang yang berada di padang arafah untuk tidak berpuasa.

7.       bukan sunnahnya shaum sepanjang tahun, bahkan beliau bersabda : siapa yang berpuasa sepanjang tahun maka dia tidak mendapatkan pahala puasa dan pahala berbuka. (hr. an nasa’i).

8.       kadang kadang beliau berniat shaum sunnah kemudian berbuka, beliau datang kepada keluarganya dan bertanya : apakah kita punya sesuatu (untuk dimakan) ? apabila dijawab tidak maka beliau berkata : jadi, hari ini aku berpuasa (hr muslim).

9.       beliau bersabda : apabila salah seorang dari kalian diundang makan sedangkan dia sedang berpuasa maka hendaklah dia berkata : aku sedang berpuasa”. ( hr muslim ).

tentang i’tikaf:

1.       beliau saw beri’tikaf pada 10 malam terakhir di bulan ramadhan, hingga beliau dipanggil allah swt (wafat). pernah sekali waktu beliau tidak i’tikaf kemudian di qadha’ (ganti) pada bulan syawwal.

2.       sekali beliau beri’tikaf pada10 malam pertama di bulan ramadhan, kemudian 10 malam pertengahan, kemudian 10 malam akhir, semua dilakukan untuk mencari lailatul qadar, ketika telah diketahui bahwa lailatul qadar berada pada 10 malam terakhir, beliau selalu beri’tikaf pada waktu itu, hingga dipanggil allah swt.

3.       beliau tidak beri’tikaf kecuali saat berpuasa.

4.       apabila beliau ingin beri’tikaf, beliau shalat subuh kemudian mulai beri’tikaf.

5.       beliau saw meletakkan kasurnya di tempatnya beri’tikaf, dan tidur dengan seorang diri.

6.       beliau tidak masuk rumahnya kecuali jika ada keperluan mendesak.

7.       beliau menyondongkan kepalanya ke jendela rumah aisyah (yang bersebelahan dengan masjid), maka dia menyisir rasul saw dan dia dalam keadaan haidh.

8.       beberapa istri beliau mengunjungi beliau saat beliau i’tikaf, ketika ingin pulang, beliau mengantarnya pulang, dan waktu itu malam hari.

9.       beliau tidak menggauli atau mencium istri istri beliau selama i’tikaf.

10.   beliau beri’tikaf 10 hari setiap tahunnya, tapi saat tahun beliau wafat, beliau beri’tikaf 20 hari.