NAMAZDA SECDE YERİNE BAKMAK VE HUŞÛ

namazda secde yerİne bakmak ve huŞû

“namaz kıldığı zaman da rasûlullah -sallallahu aleyhi ve sellem- başını hafifçe eğer ve gözüyle yere bakardı.”

“kâbe’ye girdiği zaman da çıkıncaya kadar gözlerini secde yerinden ayırmadı.”[1]

ayrıca şöyle buyurmaktadır: “beyt’in içinde namaz kılanı meşgul edecek hiçbir şey bulunmamalıdır.”[2]

“gözleri (namazda) göğe doğru dikmeyi de nehyederdi.”[3]

bazen nehyini tekid eder ve şöyle buyururdu:

“bazı insanlar namazda gözlerini göğe dikmekten ya vazgeçerler veya gözleri bir daha onlara dönmeyecektir (yani gözleri kör olacaktır) (başka bir rivâyette: “veya gözleri alınacaktır”).[4]

başka bir hadiste de:

“namaz kıldığınız zaman (sağa sola) dönmeyin. çünkü allah teâlâ, -kul yüzünü çevirmediği müddetçe- yüzünü kuluna çevirir.” buyurmuştur.[5]

sağa sola dönmek hakkında yine şöyle buyurmuştur: “bu şeytanın, kulun namazından çaldığı bir şeydir.”[6]

yine buyurmuştur ki:

“allah teâlâ, namazda -kul yüzünü dönmediği müddetçe- kula doğru yönelmeyi sürdürür. yüzünü çevirdiğinde o da ondan yüzünü çevirir.”[7]

ayrıca “üç şeyi de nehyetmiştir. horozun yemi gagalaması gibi namaz kılmayı, köpeğin (ayaklarını açarak ve kalçalarını yere koyarak) oturuşu gibi oturmayı ve tilki gibi (sağa sola) bakınmayı nehyetmiştir.”[8]

Şöyle de buyurmaktaydı:

“veda eden (yani son namazını kılan) kişi gibi, o’nu (allah'ı) görüyormuşçasına namaz kıl. sen o’nu görmüyor olsan da muhakkak ki o seni görmektedir.”[9]

“üzerinde şekiller bulunan yün kumaş üzerinde namaz kılmıştı. Şekillerine bir defa baktı, bitirince şöyle buyurdu:

“bu kumaşı ebû cehm'e götürün ve bana ebû cehm'in üzerinde şekiller olmayan kalın kumaşını getirin. çünkü bu kumaş biraz önce beni namazdan meşgul etti.”

bir rivâyette de:

“namazda şekillerine baktım, neredeyse beni fitneye sürükleyecekti.(buradaki fitneden kasıt namazdan alıkoymaktır.)”[10]

“âişe'nin sofaya sermiş olduğu üzerinde resimler olan bir örtüsü vardı. rasûlullah -sallallahu aleyhi ve sellem- de bu sergiye doğru namaz kıldı. bunun üzerine şöyle dedi:

“bunu arkama koyun. [çünkü üzerindeki resimler namazda sürekli gözüme geliyor.]”[11]

Şöyle de buyuruyordu:

“yemek hazırken, ayrıca büyük veya küçük abdeste sıkışmışken de namaz olmaz (kılınmaz)”[12]

-------------------------------------------

[1]beyhaki, hakim. hakim sahih demiştir. hadis onun dediği gibidir. birinci hadisin, on sahabinin hadisinden şahidi vardır. (bunu da) İbn asakir rivayet etmiştir. (17/202/2) ayrıca bkz. İrva' (354)

not: bu iki hadiste sünnet olan gözleriyle secde yerine bakmaktır. bazı namaz kılanların yapmış olduğu gözleri kapamak ise soğuk bir takvadır. en hayırlı hidayet de muhammed (s.a.v)'in hidayetidir.

[2] ebu davud, ahmed sahih bir senedle rivayet etmişlerdir. ayrıca "sahihu ebu davud"ta tahric edilmiştir. (1771) hadiste geçen beyt'ten kasıt hadisin vürud sebebinden anlaşıldığı gibi kabe'dir.

[3]buhari, ebu davud

[4]buhari, müslim. serrac.

[5] tirmizi, hakim. İkisi de sahihtir demişlerdir. bkz. sahihu terğib: 353

[6]buhari, ebu davud

[7]ebu davud v.d. rivayet etmişlerdir. İbn huzeyme ve İbn hibban hadise sahihtir demişlerdir. bkz. sahih'ut-terğib 555

[8]ahmed, ebu ya'la. sahih'ut-terğib 556

[9] el-muhallis fi ahadis münteka, taberani, rüyani, ziya'da el-muhtara'da, İbn mace, ahmed, İbn asakir rivayet etmişlerdir. fakih el-heytemi "esna'l-matalib"de tashih etmiştir.

[10]buhari, müslim, malik. bkz. el-İrva 376

[11] buhari, müslim, ebu avane. suretlerin yırtılıp atılmasını emretmeyip sadece kenara çekmekle yetinmesinin sebebi -allah daha iyi biliyor ki- bu suretler canlı varlıkların sureti değildi. delili diğer suretleri yırtmasıydı. nitekim sahihayn'da buna dair birçok rivayet vardır. bu alanda geniş bilgi isteyen feth'ul-bari /10/321) ve "Ğayet'ül-meram fi tahrici ahadisi'l-helal ve'l-haram (131-145)'e bakabilir.

[12]buhari, müslim