Remedies tegen hoogmoed

Ten eerste, hoogmoed is een kwalijke karaktereigenschap en de eigenschap van Iblies en zijn bondgenoten in deze wereld. Allah heeft een zegel over hun harten geplaatst. De eerste die hoogmoed vertoonde tegenover Allah, de Verhevene, en Zijn Schepping was de vervloekte Iblies. Toen hij het Bevel van Allah om te buigen voor Adam weigerde op te volgen en hoogmoedig was en zei: “Ik ben beter dan hij (Adam), U heeft mij uit vuur geschapen, en U heeft hem uit klei geschapen.” Allah, de Verhevene, zegt (interpretatie van de betekenis):

“En voorzeker, Wij hebben jullie geschapen en vervolgens hebben Wij jullie vorm gegeven, daarna zeiden wij tegen de Engelen: “Kniel neer voor Adam.” En zij knielden neer behalve Iblies (de satan), hij behoorde niet tot de neerknielenden. Hij(Allah) zei: “Wat hield jou tegen om neer te knielen, toen Ik het jou beval? “Hij(satan) zei: “Ik ben beter dan hij (d.w.z. dan Adam), U heeft mij uit vuur geschapen, en U heeft hem uit klei geschapen.”(Soerat al-^cAraaf: 11-12)

Hoogmoedigheid is één van de eigenschappen van Iblies. Wie dus hoogmoedig wil zijn, moet zich realiseren dat hij zich een eigenschap van de duivel wil toe-eigenen en niet bezig is met het verwerven van een karaktereigenschap van de nobele Engelen die hun Heer wel gehoorzamen en neerknielden.

Hoogmoed kan een oorzaak zijn waardoor iemand van het Paradijs wordt beroofd en kan betekenen dat de Heer van de Glorie zelfs niet naar hem zal kijken, zoals in de volgende twee overleveringen staat vermeld:

Er is overgeleverd van ^cAbdoellaah ibn Mas^coed dat de Profeet (vrede zij met hem) zei:“Niemand die ook maar een atoomdeel aan hoogmoed bezit in zijn hart, zal het Paradijs betreden. Een man zei: “O Boodschapper van Allah, wat als een man ervan houdt om goed uitziende kleding en schoenen te dragen?” Hij zei (vrede zij met hem): “Allah is Mooi en houdt van schoonheid. Hoogmoed betekent het verwerpen van de Waarheid en het neerkijken op mensen.” (Moeslim)

Er is overgeleverd dat ^cAbdoellaah ibn ^cOmar zei: “De Boodschapper van Allah (vrede zij met hem) zei: “Wie zijn kleding laat slepen over de grond uit trots, Allah zal niet naar hem kijken op de Dag der Verrijzenis.” Aboe Bakr zei: “Soms sleept mijn kleding over de grond aan één kant, tenzij ik hier op let.” De Boodschapper van Allah (vrede zij met hem) zei:“Jij doet dit niet uit trots.” (al-Boekhaarie)

Ten tweede, trots is een kenmerk die bij niemand past, behalve bij Allah. En wie wil concurreren met Allah hierin, Allah zal hem vernietigen en wraak op hem nemen en zijn zaken bemoeilijken voor hem. Er is overgeleverd dat Aboe Sa^cied al-Khoedrie en Aboe Hoerayrah zeiden: “De Boodschapper van Allah (vrede zij met hem) zei: “Machtig is Zijn Kledij en trots is Zijn Mantel. En wie met Mij hierin wil concurreren, Ik zal hem bestraffen.” (Moeslim)

An-Nawawie zei: “Dit is hoe het is overgeleverd in alle teksten. De zinsdelen in “Zijn Kledij” en “Zijn Mantel” verwijzen naar Allah, en er is iets weggelaten. Wat wordt bedoeld is dat Allah zegt: “Wie met Mij hierin wil concurreren, Ik zal hem bestraffen.”

Wat wordt bedoelt met “wie met Mij wil concurreren” is dat men ernaar streeft die eigenschappen te verwerven en er een aandeel in wil hebben. Dit is een strenge waarschuwing tegen hoogmoed en dit geeft duidelijk aan dat het Haraam is. (Sharh Moeslim, boedkeel 16, blz. 173)

Iedereen die hoogmoedig probeert te zijn en zichzelf boven anderen stelt, Allah zal hem neerhalen naar het laagste van het laagste en hem vernederen, omdat hij tegen de realiteit in gaat. Allah zal hem bestraffen door het behalen van zijn doeleindes te bemoeilijken. En deze bestraffing past bij de misdaad.

Degene die hoogmoedig is tegenover de mensen zal vertrapt worden door de voeten van de mensen op de Dag der Verrijzenis, als bestraffing voor zijn hoogmoedigheid.

Er is overgeleverd dat ^cAmr ibn Shoe^cayb via zijn vader en grootvader zei: “Op de Dag der Verrijzenis, zullen de hoogmoedige mensen verzameld worden als mieren in de vorm van mensen. Vernedering zal hen van alle kant overstelpen. Zij zullen gedreven worden naar een gevangenis in de Hel genaamd Bawlas, en daarin worden zijn bedolven onder het heetste Vuur, en zij zullen van de sappen van de inwoners van de Hel te drinken krijgen, en dit is Tienat ul-Khabaal.” (at-Tirmidhie, Hasan verklaard door Sheikh al-Albaanie)

Ten derde, hoogmoedigheid bestaat uit verschillende soorten, waaronder de volgende:

1. Als een persoon de waarheid niet accepteert en valse argumenten ertegen aanhaalt, zoals genoemd is in de overlevering van ^cAbdoellaah ibn Mas^coed: “Hoogmoedigheid betekent het verwerpen van de Waarheid en het neerkijken op mensen.”
2. Als een persoon zichzelf bewondert vanwege zijn schoonheid of knapheid, of vanwege de perfectie van zijn voedsel en kleding, en zichzelf trots en hoogmoedig voelt en zichzelf superieur ten opzichte van de mensen voelt.

Er is overgeleverd dat Aboe Hoerayrah zei: “De Profeet (vrede zij met hem) zei (of Aboel-Qaasim (vrede zij met hem) zei): “Terwijl een man liep te slepen met zijn kleding vol trots en met zijn haar goed gekamd, zorgde Allah ervoor dat de aarde hem opslokte en hij hierin blijft zinken tot aan de Dag der Verrijzenis.” (al-Boekhaarie en Moeslim)

Een soortgelijk geval is het verhaal van de vriend van de man wiens metgezel hem hoogmoedig toesprak. Allah, de Verhevene, zegt (interpretatie van de betekenis):

“En hij (d.w.z. één van de twee mannen) was in het bezit van vruchten en zei vervolgens tegen zijn metgezel, terwijl hij met hem in gesprek raakte: “Ik heb meer bezit en meer achtbare naasten dan jij.” (Soerat al-Kahf: 34)

Het kan zijn dat hij trots was op zijn stam en afkomst.

Ten vierde, één van de remedies voor hoogmoedigheid is jezelf te zien net als andere mensen en je te realiseren dat zij net als jou zijn. Zij zijn net als jij ook geboren uit een moeder en een vader. En realiseer je dat godsvrees (Taqwa) het ware criterium is voor superioriteit. Allah, de Verhevene, zegt (interpretatie van de betekenis):

“Voorwaar, de meest eervolle (persoon) van jullie bij Allah is degenen die (Allah) het meest vreest.” (Soerat al-Hoedjoeraat: 13)

De moslim die hoogmoedig is, dient zich te realiseren dat wat hij ook bereikt, hij nog steeds te zwak is om een gestalte te bereiken zo hoog als de bergen of om de aarde te kunnen scheuren of doorboren. Allah, de Verhevene zegt (interpretatie van de betekenis):

“En loop niet hoogmoedig over de aarde. Waarlijk, jij kunt de aarde niet doorboren, noch kun jij de hoogte van de bergen bereiken.” (Soerat al-Israa’: 37)

En Allah zegt (interpretatie van de betekenis):

“En wend jouw wang (d.w.z. jouw gezicht) niet af van de mensen en loop niet hoogmoedig op aarde. Voorwaar, Allah houdt van geen enkele verwaande, hooghartige (persoon). En wees bescheiden in jouw (manier van) lopen en demp jouw stem (d.w.z. spreek op gedempte toon). Voorwaar, de meest afschuwelijke stem is zeker de stem van een ezel.” (Soerat Loeqmaan: 18-19)

Al-Qoertoebie zei: “Het zinsdeel “En loop niet hoogmoedig over de aarde” is een waarschuwing tegen hoogmoedigheid en een bevel tot nederigheid. 'Marahan' (hier vertaald als hoogmoedig) is overdreven vreugde, of er is gezegd dat het gaat over het arrogant lopen, of een te hoge dunk van jezelf hebben.

Qataadah zei: “Het betekent het pronken tijdens het lopen, of er is gezegd dat het ijdelheid betekent.”

Al deze suggesties zijn dichtbij in betekenis, maar zij kunnen worden opgedeeld in twee categorieën: de kwalijke categorie en de die prijzenswaardig categorie.

Hoogmoedigheid, ijdelheid, het pronken en een te hoge dunk hebben van jezelf, zijn kwalijk. Vreugde en energiek zijn, zijn prijzenswaardig. (Tafsier al-Qoertoebie, boekdeel 10, blz. 260)

Een andere remedie tegen hoogmoed is het realiseren dat de hoogmoedige op de Dag der Verrijzenis zal worden verzameld in een kleine vorm van een mier, waarop gestampt wordt. Hoogmoedige personen worden gehaat door de mensen net zoals ze gehaat worden door Allah. Mensen houden van nederige, tolerante en aardige mensen en zij haten degene die hard en gemeen zijn tegen de mensen.

Een andere remedie is je te bedenken dat jij en urine uit dezelfde plek komen, en de mens dus begon als een druppel sperma en zal eindigen als een rottend lijk, en daartussen is hij een vat voor ontlasting. Wat heeft hij dus om trots en hoogmoedig voor te zijn?

We vragen Allah, de Verhevene, om ons weg te houden van hoogmoedigheid en ons nederig te maken.

En Allah weet het het beste.